Każdy z nas posiada osobowość. Jest to zbiór cech charakterystycznych dla danej osoby. Sposób w jaki postrzega i odbiera świat, ale też to jak buduje relacje. Każdy posiada osobowość. Kształtuje się do około 25 roku życia. Wpływ na nią ma wiele czynników takich jak: genetyka, wychowanie, środowisko, wydarzenia w życiu, traumy.

Każdy człowiek jest inny. Posiada inne cechy i inaczej reaguje na wydarzenia z życia. Kiedy diagnozowane jest o zaburzenie osobowości?

O zaburzeniu osobowości mówimy, kiedy wzorzec funkcjonowania osoby jest stały i sztywny. Znacząco odbiega od norm społecznych i jest źródłem cierpienia czy zaburzenia w funkcjonowaniu osoby, a także ma swoje początki co najmniej we wczesnej dorosłości. Chociaż najczęściej już w dzieciństwie. Wiele specjalistów na diagnozę zaburzeń osobowości czeka do 25. roku życia, ale część decyduje się na to już po 18. roku życia pacjenta.

DSM-5, czyli amerykańska klasyfikacja dzieli zaburzenia osobowości na trzy podkategorie:

A – zaburzenia z tej grupy charakteryzują się dziwacznością i ekscentrycznością zachowań. Osoby z tym typem zaburzenia osobowości są ekscentryczne, wycofane, samotnicze, dziwaczne i są raczej niezainteresowane światem zewnętrznym.

  • Paranoidalne zaburzenie osobowości – nieufność podejrzliwość, nadinterpretowanie neutralnych bodźców jako zagrażające, przypisywanie otoczeniu wrogich zamiarów
  • Schizoidalne zaburzenie osobowości – wycofanie społeczne, ograniczone okazywanie emocji, obojętność, samotniczość, zdystansowanie
  • Schizotypowe zaburzenie osobowości – silny dyskomfort w relacjach i brak zdolności do tworzenia więzi międzyludzkich.

B – zaburzenia z tej grupy charakteryzują się dramatycznością, teatralnością i impulsywnością. W zaburzeniach tej podkategorii obserwuje się impulsywność zachowań i problemy z regulacja emocji.

  • Antyspołeczne zaburzenie osobowości – naruszanie praw innych ludzi, nieprzestrzeganie norm społecznych, agresywne zachowania, manipulacje otoczeniem, brak empatii
  • Graniczne zaburzenie osobowości (borderline, osobowość chwiejna emocjonalnie) – chwiejność emocjonalna, lęk przed odrzuceniem, niestabilne relacje społeczne, impulsywność, pustka wewnętrzna
  • Histrioniczne zaburzenie osobowości – dramatyczność, potrzeba skupienia uwagi na sobie, teatralność zachowań, podatność na sugestie, płytka i powierzchowna emocjonalność
  • Narcystyczne zaburzenie osobowości – wysokie poczucie własnej wartości, brak empatii, przekonanie o własnej wielkości, potrzeba bycia podziwianym, lęk przed oceną

C – dominującą emocją dla zaburzeń z tej podgrupy jest lęk. Osoby o zaburzeniach z tego typu są wrażliwe na ocenę, krytykę, czy odrzucenie.

  • Unikowe zaburzenie osobowości – zahamowanie społeczne, wrażliwość na krytykę, wycofanie z kontaktów międzyludzkich, niskie poczucie własnej wartości, poczucie bycia gorszym
  • Zależne zaburzenie osobowości – trudności w podejmowaniu samodzielnych decyzji czy wyrażaniu sprzeciwu z obawy przed opuszczeniem, poświęcenie się dla innych, lęk przed samotnością
  • Anankastyczne (obsesyjno- kompulsywne zaburzenie osobowości) – perfekcjonizm i potrzeba kontroli, sumienność, sztywność zasad moralnych

To tylko krótki opis zaburzeń osobowości. Jeśli podejrzewasz u siebie, któreś z tych zaburzeń zgłoś się do specjalisty: psychologa lub psychiatry. Masz prawo sięgać po pomoc. Dbanie o siebie to naprawdę dużo.